Paarden stellen duidelijke grenzen. Als je in je contact met het paard geen rekening houdt met zijn eigen behoeften en signalen, zal hij daarop reageren. Wanneer je vervolgens het paard opnieuw op een correcte manier benadert, zal het weer onbevooroordeeld in relatie treden (Thiel, 2012). “Het feit dat het paard zo veel van de mens accepteert en zich daarna bij een correcte behandeling weer openstelt, is in de therapie met paarden een regelrechte zegen.” (Thiel, 2012, p.36).
De setting met paarden leent zich er uitermate toe om kinderen de mogelijkheid te geven om verantwoordelijkheid op te nemen voor het paard, eventuele anderen en zichzelf. Door de achting die vele kinderen voor paarden hebben, hechten zij veel waarde aan het feit dat hen een paard wordt toevertrouwd (Seibler-Stoffl, 2012).
De sterke aantrekkingskracht die het paard op vele mensen uitoefent, zorgt er voor dat mensen sneller geneigd zijn om iets nieuws te proberen of om processen toe te laten die ze anders zouden weigeren (Thiel, 2012).
Als je geen ervaring hebt met paarden wordt je doorheen de sessies geconfronteerd met probleemstellingen die nieuw zijn, waarbij je probleemoplossend vermogen geprikkeld wordt. Door ervaringsgericht aan de slag te gaan met paarden, wordt ook je gevoel van zelfwerkzaamheid positief gestimuleerd (Hanneder, 2012).
De bewegingen met en op het paard hebben een specifieke werking op zowel het lichaam als op de geest van de mens. Het unieke aan deze bewegingen is dat deze niet nagebootst of gesimuleerd kunnen worden door een therapeut. De driedimensionale bewegingen die het paard in stap doorgeeft op het bekken van de berijder, worden specifiek ingezet om de functionaliteit van de mens op motorisch vlak te verbeteren (Verhaeghe, 2017). Daarnaast is het psychische effect van het gedragen worden door het paard tevens op vele manieren bruikbaar in de therapie (Thiel, 2012).
In ons lichaam vinden er fysiologische processen plaats ten gevolge van de lichaamsbeweging die voortvloeit uit het werken naast of op een paard. Zo wordt bij het bewegen en het opbouwen van leuke nieuwe contacten (zoals met een paard) de prefrontale cortex gestimuleerd (Rutgers, 2017). Dit is het gebied dat betrokken is bij verschillende functies zoals plannen, sociaal gedrag en impulsbeheersing. (“Frontale cortex, wat doet dit gedeelte”, z.j.).
Wanneer we aan lichaamsbeweging doen, worden ‘goede’ sensorische triggers zoals oxytocine, dopamine en endorfine verhoogd. Door de toename van dopamine verhoogt het arousalniveau van personen met een verbetering van het cognitief functioneren en de executieve functies als gevolg (Rutgers, 2017). Oxytocine dat vaak ook het knuffelhormoon genoemd wordt, speelt een rol bij sociale binding. In contact met dieren verhoogt ook de serotonineproductie waardoor mensen een gelukzalig gevoeg krijgen (Rutgers, 2018). Bij beweging en door het contact met dieren worden tevens ‘slechte” sensorische triggers zoals cortisol en adrenaline verminderd. De hartslag en de bloeddruk dalen wat van invloed is op de afname van angst en opwinding (Rutgers, 2017).
De Graeve, M. (2019). Oplossingsgericht werken met het paard. [Niet gepubliceerd eindwerk].Gent: Arteveldehogeschool, Postgraduaat Hippotherapie/Equine Assisted Therapy
Frontale cortex, wat doet dit gedeelte [Website]. (z.j.). Geraadpleegd op 5 maart 2019 via http://www.frontalekwab.ne/frontale-cortex/
Hanneder, S. (2012). Psychotherapie met het medium paard: theoretische overwegingen en een exemplarische voorstelling van de psychotherapeutische werkwijze met het medium paard. In U. Thiel (Red.), Equitherapie: ontwikkelen, bevorderen, ondersteunen en genezen met behulp van het paard (pp.292-319). Lochem: Horses and driving books.
Rutgers, P. (2017). ‘Help, mijn juf is een paard!’: het versterken van executieve functies door ervaringsleren met paarden. Amsterdam: Uitgeverij SWP.
Rutgers, P. (2018). Het paard als werkzame factor in de jeugdzorg. Jeugdbeleid, 12, 105-112. doi: 10.1007/s12451-018-0178-x
Seibler-Stoffl R. (2012). Systematische bevordering met de hulp van het paard, wat bij wie en hoe?: Indicatiegeleide bevordering bij orthopedagogisch rijden en voltigeren.
In U. Thiel (Red.), Equitherapie: ontwikkelen, bevorderen, ondersteunen en genezen met behulp van het paard (pp.292-319). Lochem: Horses and driving books.
Thiel, U. (2012). Equitherapie: ontwikkelen, bevorderen, ondersteunen en genezen met de hulp van het paard. Lochem: Horses and driving books.
Verhaeghe, F. (2017-2019). Postgraduaat hippotherapie - equine assisted therapy (EAT) -therapie met assistentie van paarden (TAP) [Cursus]. Gent: Arteveldehogeschool Postgraduaat Hippotherapie/Equine Assisted Therapy
Paarden zijn kuddedieren. Hierdoor zijn paarden van nature heel alert voor de allerkleinste signalen die de andere paarden met wie ze samenleven uitzenden (Thiel, 2012). Paarden zijn daarom meesters in het opmerken van de minste verandering in lichaamshouding en gemoedstoestand bij mensen. Zo zijn ze in staat om agressie, angst en genegenheid te voelen (Hanneder, 2012).
Als je als therapeut je paard goed kent, kan je gebruik maken van de reacties die het paard geeft op de boodschappen die hij ontvangt van de persoon die met hem samenwerkt.
Een interessant verschil is dat paarden niet in staat zijn om dubbele boodschappen uit te zenden of te begrijpen zoals wij dit kunnen (Hanneder, 2012). Als je boos bent voelt het paard dit via je lichaamstaal aan, ook al geef je verbaal bijvoorbeeld aan dat je rustig bent. Paarden verstaan dan misschien niet letterlijk wat je zegt, maar ze voelen wel wat jij op dat ogenblik voelt.
Het paard ziet jou dus zoals je echt bent.
Dit houdt ook in dat als je iets van een paard gedaan wil krijgen, je hiervoor eerlijke lichaamstaal zal moeten gebruiken (Thiel, 2012).
Paarden gedragen zich in tegenstelling tot de mens dus ook steeds zoals ze zich voelen (Thiel, 2012). Ze oordelen bovendien niet. De status of prestaties van een persoon, zijn geaardheid of uiterlijk spelen niet mee in de manier waarop paarden in contact treden met de mens (Hanneder, 2012).
Paarden zijn authentiek en bieden hierdoor voldoende veiligheid om een relatie mee aan te gaan.